De Westbank/Palestina

Dag 40: Nes Ammim

Zoals aangekondigd vandaag de hele dag gewerkt voor HR. Ik heb de basis gelegd voor het maken van het rooster voor volgende maand. Na het werk samen met een andere Italiaanse volunteer, Simone, Manchester United - Chelsea gekeken. Europees voetbal is een big thing hier!

Dag 41: Westbank/Palestina

De titel van deze dag zegt genoeg. Hoe noem je dit gebied dat in het oosten van Israël ligt: de Westbank of Palestina? Hier zijn de meningen sterk over verdeeld. Een van deze meningen is dat dit gebied officieel Palestina is. Deze mening is afkomstig van onze gids die ons vandaag heeft rondgeleid. Zijn naam is Mohammed. Mohammed werkt in het Abrahams Herberge, het hostel waar wij verblijven. Mohammed heeft ons zijn wijk/kamp laten zien: vluchtelingenkamp Beit Jala. In dit kamp wonen politieke vluchtelingen die voorheen in het huidige Israël woonden. Dit kamp is onderdeel van zone A dat onder Palestijnse autoriteit valt in tegenstelling tot zone B (gecombineerd) en zone C (Israëlische autoriteit). Deze zones zijn overeengekomen in de veelbesproken Oslo akkoorden uit 1993. Israëlische burgers worden door de verzekeringen niet gedekt in zone A: te gevaarlijk zeggen zij… Je ziet hier dan ook voornamelijk Palestijnse nummerborden op auto’s, waarmee je dan weer niet in Israël mag binnenrijden…

In het vluchtelingenkamp (geen tenten maar barakken) zijn veel gezichten op de muren getekend. Wie dat zijn? Helden, martelaars die zijn gestorven in de strijd om een onafhankelijke eigen staat tijdens Intifada (opstand) 1 en 2 (1987 en 2000). In Palestina zijn welgeteld 23 soortgelijke vluchtelingenkampen te vinden. In Gaza, onderdeel van deze ‘Palestijnse’ staat, staan er 10 (dit is naar verhouding veel aangezien Gaza relatief klein is vergeleken met Palestina). In Palestina staan daarnaast 350 checkpoints die de zones en lijnen van elkaar scheiden en waar het woord ‘paspoort’ dagelijks het vaakst klinkt. Daarnaast telt Palestina 176 settlements. Een settlement is een Joodse nederzetting onder strenge bewaking van het Israëlisch leger. Behalve deze opsomming van feiten die Israël in een ander daglicht plaatsen vertelde Mohammed ook over de situatie omtrent water in zijn vluchtelingenkamp. Het kamp wordt namelijk slechts eenmaal in de twee weken van water uit Israël voorzien. Elk huis heeft dan ook een zwarte container op het dak waar het water, in de brandende zon, in bewaard wordt.

In het kamp liet Mohammed ook een kaart zien met de ontwikkeling van Palestina vanaf 1946. Hij noemde Israël een slang die terug moet naar 1967. De groei van het aantal buitenlandse Joden naar Israël zit hem dwars. Waarom mag mijn familie uit Libanon en Syrië mij niet komen bezoeken terwijl Joden overal kunnen gaan en staan waar ze willen? Uit zijn stem sprak verscheurdheid en onbegrip, resulterend in een felle houding tegen Israël. Stenen gooien? Dat lokken ze zelf uit met al hun onnodige controles! Wat ik kan doen? Ik heb drie keuzes: de eerste is accepteren, wat ik niet doe. Een twee staten oplossing of terug naar huis, wat denk je dat ik het liefste wil…?
Na de kennismaking met Mohammed zijn wijk hebben wij onze reis vervolgd. Onze chauffeur is niet bang, hij belt met de ene hand, rookt een sigaret en stuurt wat met de andere. Onderweg naar Al Ubeidyeh (volgende stop) passeerden wij het kasteel van de Palestijnse president Abbas en het oude Bethlehem. In Bethlehem kreeg ik niet het idee dat Jezus hier geboren is. Er is meer dan een herberg alleen. Arabische commercie voert de boventoon.

Vervolgens dus in het gemeentehuis van Al Ubeidyeh geweest. De burgemeester werkt onder toeziend oog van de geportretteerde Abbas en Arafat. Hij vertelde over de voortgang van lokale projecten en de belemmeringen die Israël hierin oplegt. Citaat van de burgemeester: goed dat jullie ons hier zo zien om thuis aan vrienden te vertellen hoe wij hier leven..

Na het gemeentehuis hebben wij gelucht. Aan tafel met Mohammed en een van zijn vrienden vroeg ik naar de persoonlijke situatie van een van zijn vrienden. Ik werd er stil van. Deze jongen is op zijn 7e zijn vader kwijtgeraakt aan de onbereikbare Israëlische gevangenis. Aanklacht: hulp aan terroristen. Vonnis: levenslang. Het gezin moet gevoed worden terwijl de moeder voor de kleintjes zorgt. Resultaat: de oudste zoon gaat werken en weet niet hoe een school ervan binnen uitziet. Deze jongen sprak dan ook alleen Arabisch, lezen en schrijven heeft die nooit geleerd…

Met een broodje falaffel in onze magen doorgereden naar de muur. Wat een ding… Grauw en forcerend. Onderweg vond een klein opstootje plaats tussen het Israëlische leger aan de ene kant en wat stenengooiers aan de andere kant. Dan worden er dus geen stenen teruggegooid uit Israël, maar traangas granaatjes. Wat een rot spul! Met tranen in mijn ogen (veroorzaakt door het traangas) doorgelopen langs mensen die dit naar eigen zeggen dagelijks meemaken.

Zoals eerder aangehaald zijn er veel checkpoints in Palestina. Wij zijn er een gepasseerd. Zonder Mohammed. Hij heeft namelijk geen uitnodiging uit Israël en is dan ook niet welkom… Hier voelde ik verdeeldheid en veroordeling. Twee dingen waar ik niet van houd. Ik passeerde de grens dan ook met een dubbel gevoel. Nu is het niet zo dat wij daar de enige waren die grens over gingen. Uitgenodigde Palestijnse werknemers zijn onder strikte voorwaarden welkom. In dit geval liepen wij tussen olijfplukkers die een week in Israël mogen werken. Ze vechten ’s ochtends om als eerste binnen te zijn. Te laat komen is niet werken. Wat te doen na deze week? Je moet toch brood op de plank brengen? Andere manieren dan maar. Of het een probleem is dat die illegaal zijn? Zie je wat illegaal is? Die settlements daar, aan de andere kant van die rotmuur (aldus Mohammed)!

Voordat ons programma ten liep hebben wij eerst nog met een Palestijnse Imam gesproken. Naar zijn zeggen zijn politiek en religie sterk verbonden in Palestina. Elke week krijgt hij een onderwerp om over te preken thuisgestuurd van de Palestijnse autoriteiten. Na het maken van de preek stuurt hij deze terug. De aangepaste versie dient hij te verkondigen in de moskee. Of ik mijn eigen inbreng wel eens geef? Niet van toepassing: wie betaalt, bepaalt… De Imam probeerde ons herhaaldelijk duidelijk te maken dat de Islam in essentie een vredelievende Godsdienst is. Ik heb gevraagd hoe het begrip vredelievend relateert aan jihad disten die zichzelf opblazen in de naam van Allah. Daar is geen verband tussen te erkennen, antwoorde de Imam. Echter, voegde hij toe: stel je voor dat jij verdrukt wordt uit je eigen land, laat je over je heen lopen? Nee, dus strijd je en ben je desnoods martelaar. Practise what you preach gehalte van deze toelichting vind ik moeilijk te plaatsen…

Dag 42: Westbank/Palestina

Na een goede nachtrust met slechts een enkele onderbreking begon de tweede dag op de Westbank/in Palestina. Deze enkele onderbreking betrof de omroep voor het ochtendgebed afkomstig van de moskee naast ons hostel. Dan besef je dat je in een Islamitische omgeving bent.

De eerste stop vandaag betrof het Joodse settlement Gush Etzoin. Hier hebben wij gesproken met Rabbi Rafi onder de 800 jarige oakthree. De rabbi woont al 25 jaar op deze Bijbels historische plek. Op de weg naar deze plek hebben wij de bus stop gezien waar de drie Joodse jongens zijn ontvoerd afgelopen zomer wat de aanleiding was voor een nieuwe Gaza-oorlog. De sfeer in dit dorp was rustig. Ook niet zo gek als je bedenkt hoe zwaar het wordt bewaakt.. Opvallend om te zien vond ik alle irrigatie systemen voor de bomen en planten terwijl even verderop mensen te weinig water hebben...

Nadat de rabbi zijn intropraatje voltooide zijn wij naar een Joodse Thora school gegaan in Gush Etzion, genaamd Yeshivat Har Etzion. Inhoud van deze school? Vijf jaar volledig schematisch bidden en leren. Deze jongen leren in duo's om discussie aan te gaan: ‘you learn better when it's noisy: gets you in the vibe.’ Self responsibility staat central. Elke drie tot vier jongens hebben hun persoonlijke mentor. Tachtig procent van de tijd op deze school besteden de studenten in de grote zaal. Opvallend: geen dames. Toelichting: ‘healthier to study without girls around, helps you to stay focused.’

In de Amsterdamse kamer hadden wij de mogelijkheid vragen te stellen aan de rabbi. Een vrijwilliger vroeg de rabbi: waarom leeft u hier en niet elders in Israël? ‘Minder zweten en betere educatie hier zijn de redenen om hier te leven.’ Gevolgd bij: ‘we hebben geen tijd meer, we moeten naar onze volgende plek.’ Hier leek een duidelijke negering van de vraag plaats te hebben.

Deze volgende plek was het huis van de Rabbi. Hij sprak zijn frustratie uit over de media. Hij haalde als voorbeeld de recente aanslag in Jeruzalem aan waarbij een Palestijn inreed op een groep mensen bij een tramhalte. Wat het AP enkele dagen kopte was: ‘Palestinian shot in Jerusalem.’ De Palestijn werd echter naar aanleiding van een gepleegde aanslag neergeschoten. Zo zie je maar wat een verdraaid beeld de media kan geven. Deze rabbi voelde zich dan ook tekort gedaan gedurende de eerste drie dagen. Gedurende deze drie dagen hadden enkele Palestijnen een reden om stenen te gooien. Na drie dagen verandert de situatie en controleert Israël heviger. Enkele Palestijnen gooien weer stenen: complexe situatie.

Vervolgens werd de vraag over waarom hier leven opnieuw gesteld. De rabbi haalde de twee eerder genoemde redenen aan maar erkende dat deze deel uitmaken van een grotere reden volgend uit de vraag: ‘do the Jews have the right to have their own independent state in the world? Yes, and that’s Israel, based on the bible.’

Vervolgens nog een interessante vraag: is het verwijderen van de settlements een optie om nader tot elkaar te komen? Een resoluut antwoord: ‘nee.’ Waarom niet? Neem Gaza negen jaar geleden. Dit betrof een ‘peace proposal’ van Sharon. Onder zijn bevel werden acht settlements op non-actief gesteld. Israël hoopte op een positieve ontwikkeling van Gaza. Doordat echter het gezag wegviel, zo zei de Rabbi, groeven ze tunnels en maakten ze raketten. Ofwel: terugtrekken is het stimuleren van terrorisme, daarom doen we dat hier niet in de Westbank. ‘Wat als dat wel gebeurt: de vernietiging of the state of Israël, dat is waar Palestina naar streeft.’

Na deze indrukwekkende discussie hebben wij onze reis vervolgd naar de oude stad Hebron. Om hier te komen reden wij door de streek Judea. Hebron telt ca. 80.000 inwoners. Hebron is na Jeruzalem de meest heilige Joodse stad en komt binnen de Islam op plek vier voor na Mekka, Medina en Jeruzalem. In Hebron hebben wij de graftombe van Abraham en aanhang gezien: de Tomb of Abner. Deze graftombe wordt gedeeld door de Moslims en de Joden (kennen allebei dezelfde persoon). Eerst zijn wij in het Islamitische deel geweest, vormgegeven door een moskee. Eerst de schoenen uit, vrouwen mantels aan, en lopen maar. In 1995 zijn hier 29 mensen doodgeschoten door een Jood. Daarna is de moskee 8 jaar gesloten geweest. Moslims moeten hier door een checkpoint om binnen te komen: veiligheid boven alles? Hetzelfde gebouw wordt zoals gezegd ook door de Joden gebruikt. Na de bezichtiging van deze bijzondere plek zijn wij een van de meest beruchte Joodse settlements in de Westbank betreden. Hier wonen 400 Joden bewaakt door 2000 Israëlische militairen. Hier een vergelijkbaar straatbeeld als in het refugee camp gisteren. Representatief: een foto met een tempel op de plek van de gouden rock op de tempelberg in Jeruzalem. Onlangs werd een Joodse rabbi die deze gedachte openlijk predikte nog neergeschoten in Jeruzalem…

Hierna van het settlement door een checkpoint de Arabische stad van Hebron in. Een wereld van verschil. De Palestijnse vlag wappert, hectiek, mensen kijken je aan en na, falafel voor 3 sjekel... De meest zeggende foto van vandaag maakte ik van een Palestijns meisje bovenop een dak in de stad. Dit dak bevind zich bovenop een checkpoint en is onder bepaalde voorwaarden (waaraan wij voldeden) te betreden. Dit Palestijns meisje floot Joodse kindjes uit vanaf het dak. Reactie? Een middelvinger terug. Op deze leeftijd al. Ongelofelijk...

De laatste activiteit vandaag betrof een bezoek aan de Tent of Nations. De weg naar deze tent was amazing: de ondergaande zon die het landschap kleur geeft.. Echter was dit wel een zandpad. De centrale weg is afgesloten met een roadblock… Die weg is alleen voor de Joodse settlers te gebruiken.. De mensen zijn hier opgegroeid in grotten, ze mogen namelijk niet bouwen op de grond maar onder de grond wel. Er is hier tevens geen stromend water sinds de Ottomanen hier de regie in handen hadden. Al het water komt van regen. Sinds drie jaar is hier pas elektriciteit op zonnecelbasis. Deze Palestijns christelijke familie heeft het zwaar. Keer op keer vraagt Israël nieuwe documenten om het eigendomsrecht van het land te bewijzen. Dat heeft deze familie in bezit, maar Israël vraagt steeds nieuwe dingen... De handelswijze die hier gepredikt wordt voor het conflict: refuse to be enemies. ‘They cannot force us to hate, because of what we believe: build bridge between people and people.’ Voor het eerst gedurende twee dagen zag ik een andere manier van kijken naar dit conflict en de mensheid. Moeders komen hier. Leren normen en waarden. Dragen deze over op hun kinderen en hierdoor neemt de kans op gefluit en geheven middelvingers af. De nieuwe generatie staat centraal: als moeders vrede doorgeven aan hun kinderen maak je het verschil zo zegt men hier.

Behalve educatie bezit deze familie ook olijfbomen. Deze worden echter naar eigen zeggen regelmatig omgekapt door Israëlische soldaten, motief: onbekend. Het lijkt op het verzwakken van de vijand en bewerken van volgens hen ‘staatsland’. De reactie van de vrouw die het woord voerde: ‘we ask God to forgive them because they don't know what they do.’ Om hun kracht te laten zien planten zij voor elke boom die gekapt wordt een dubbele boom: sterker door strijd... Concluderend: het doel van de Tent of Nations is dan ook het creëren van vrede door dialoog en niet door het voeren van act-react politiek.

Voor alle Joodse omstanders heeft ze een mooie tekst: ‘If you know the truth, the truth sets you free.’ Hiermee bedoelde ze dat men vaak een onterecht beeld heeft van haar leven en zijn en zolang deze mensen niet ‘zien’ zijn zij ‘blind’ en wordt de situatie alleen maar donkerder en donkerder…

Ik heb deze vrouw een tekst achtergelaten die mij zelf ook bemoedigd: ‘Wees vastberaden en geef de moed niet op, voor al uw inspanningen zult u beloond worden.’

De avond hebben wij leuk ingevuld door twee Nes-Ammim collega’s in de buurt te bezoeken, namelijk Sjoerd en Michelle. Michelle was de voormalig HR Officer en is zoals eerder aangehaald onlangs bevallen van een baby in Bethlehem! Bij hen, in hun tijdelijke onderkomen lekker beschuit met muisjes gegeten om de geboorte van Jaffa Bracha (beautiful blessing) te vieren!

Dag 43: Westbank/Palestina

Vandaag alweer de laatste dag op de Westbank… Op het programma: de stad Ramallah. Op de weg naar Ramallah langs het gebied gereden waar Israël wil gaan bouwen en wat een noord/zuid scheiding van de Westbank/Palestina zou betekenen. Als dat doorgaat heeft dat gevolgen op alle vlakken.

In Ramallah hebben wij ten eerste een school in Ramallah bezocht. Deze school is opgezet door een Palestijnse pastor. Inmiddels is tachtig procent moslim. Dit was 30 jaar geleden het tegenovergestelde. Inmiddels hebben de christenen het land verlaten… De school is de enige private school van Ramallah. Door subsidie van de Lutherse kerk uit Duitsland biedt de school Duits als derde taal aan.

In een klaslokaal hebben wij een discussie gehad met 17 en 18 jarige studenten over het conflict. Citaat van een leerling: ‘going to Germany is easier than Jerusalem because of all these checkpoints’. De teacher mag niet naar Jeruzalem waar familie woont omdat ze er in 1967 niet was toen de documenten hiervoor beschikbaar waren. Ze huilt. De studenten zijn bang voor nieuwe ontwikkelingen die hun leven in het gevaar brengt. Een van hen verloor naar eigen zeggen onlangs een onschuldige vriend die onderweg naar school werd doodgeschoten. Op het eind hebben wij een dansvoorstelling van deze studenten gekregen. Een manier om het conflict even te vergeten. Een lach en blijdschap in plaats van angst en frustratie op hun gezichten. Een indrukwekkende ontmoeting..

Na deze school te hebben bezocht zijn wij bij de graftombe van Arafat geweest. Een delegatie uit Quatar was ons voor. Arafat is waarschijnlijk een van de meest besproken figuranten van dit conflict. In 1988 wijzigde hij de Palestijnse strategie na onder meer het brein te zijn geweest van de ontvoering van Joods Israëlische atleten in München. Door zijn onderhandelen voor vrede sleepte hij onder meer de nobelprijs hiervoor binnen.

De bewoners van Ramallah zijn duidelijker toeristen gewend. Een moderner straatbeeld. Doordat de zon goed scheen deze dagen en mijn huid bruiner en bruiner werd heb ik veel mensen moeten uitleggen geen Arabisch te spreken maar uit ‘Ollanda’ te komen.

Onze laatste activiteit was een bezoek aan de volksvertegenwoordiging van Duitsland in Ramallah. Voor de goede orde: geen ambassade aangezien Duitsland Palestina niet als staat heeft erkend. Gepraat over lokale development projecten. De vrouw die wij spraken was al acht keer in Gaza geweest, naar haar zeggen de meest verwoeste plek op aarde waar hulp een druppel op een gloeiende plaat is…

Zo. Dat was een klus om al deze meningen en citaten als buitenstaander in een lopend verhaal te zetten. Op de vraag welke kant ik kies ben ik eerlijk: geen van beide. De grootste les die ik heb geleerd tijdens afgelopen dagen is om niet te generaliseren. De negatieve geluiden en daden voortvloeiend uit dit conflict zijn, zo denk ik, de oorzaak
van individuen.

Tot zover.

Shabbat shalom en een fijn weekend!

David